کد مطلب:44017 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:29

گنجینه پرسمان » خانواده و زندگي

لطفاً در مورد تربيت صحيح و شرعي فرزندان توضيح دهيد.

چند عامل مهم در الگو برداشتن فرزندان تأثير مستقيم دارد: خانواده، اجتماع و دوست. مهم ترين قسمت تربيت يعني رشد ميان خانواده در سن طفوليت بررسي مي شود:

كودكي از حساس ترين و سرنوشت ساز ترين دورة زندگي انسان است. شخصيت انسان و اساس خصوصيت هاي اخلاقي وي در ابتداي كودكي خصوصاً در سنين مقدماتي عمر پي ريزي مي شود، علاقة زياد به يادگيري و انعطاف پذيري در مقابل رفتار پدر و مادر و اطرافيان ويژة مرحلة خردسالي وق بل از قدم گذاشتن به دبستان است. به همين دليل، همة معلومات، عادت ها و ويژگي هاي اخلاقي كه دراين دوره به دست مي آيد، ريشه دار و محكم در روح كودك باقي مي ماند و بناي اصلي شصيت و چارچوب وجودي او را تشكيل مي دهد و بر همان اساس شخصيتش شكل مي گيرد.

بنابر تحقيقاتي كه به وسيله دانشمندان رفتارشناس صورت گرفته است، بيشتر نابساماني ها و بزهكاري هاي رفتاري در بزرگسالان، نتيجة تربيت غلط و برخورد ناصحيح در دوران اوليّه رشد و آغاز سال هاي زندگي است. در واقع، اساس و پاية اصلي شكلي گيري شخصيت انسان در دوران هفت سال اوّل زندگي است؛ همان دوران حساسي كه كودك در كنار والدين به سر مي برد.[10]

اميرالمؤمنين(ع) به امام حسن(ع) مي فرمايد: دل كودك چون زميني خالي است كه هر بذري در آن پاشيده شود، مي پذيرد، پس من پيش از آن كه قلبت سخت و فكرت به امور ديگر مشغول شود، به ادب و تربيت تو مبادرت ورزيدم.[11]

كودك از رفتار و كردار پدر و مارد و بزرگ تر ها الگو بر مي دارد. افرادي كه درون منزل به امور تعبدي و دين پاي بندند، معمولاً داراي فرزنداني چنين خواهند شد. تربيت فرزند به تكرار نصايح و سماجت در موعظه نيست. هيچ چيز به اندازة عمل كارساز نيست. فرزند وقتي ببيند پدر يا مادرش در منزل بد زباني مي كند، داراي زباني تند خواهد شد، پس بايد علت بسياري از ناهنجاري هايي را كه در وجود فرزندانمان است، از رفتار و اعمال خود بدانيم. اگر پدر مي خواهد فرزندش نماز اوّل وقت را غنيمت بشمرد، نيازي ندارد به اين كه او را با زور و تهديد وادار به اين كار كند. اصلاث در اين مورد به حرف و موعظه نيازي نيست و بدون آن كه چيزي بگويد، خود بايد برخيزد و با اعتقاد بر اين كار عبادت كند تا ثمره اش را در وجود فرزند ببيند. در عين حال بخشي از مهم ترين وظايف پدر و مادر در اين مرحلة حساس نسبت به كودكشان عبارتند از:

1ـ احترام به كودك: يكي از وظايف مهم والدين، احترام به شخصيت كودك است. رسول اكرم(ص) مي فرمايد: اكرموا اولادكم و أحسنوا آدابهم؛ به فرزندانتان احترام كنيد وب ا آداب و روشن پسنديده با آن ها معاشرت نماييد.

كودكاني كهدر دوران قبل از دبستان از امنيت و محبت كافي برخوردار نمي شوند، آسيب هايي بر آن ها وارد مي شود كه به ندرت در دوره هاي بعد قابل جبران است.

2ـ توجه به استقلال طلبي كودكان: بذر استقلال طلبي از سال هاي آغازين زندگي كودك شروع به رشد و جوانه زدن مي كند و پدر و مادر زمينه را براي رشد متعادل اين ميل فراهم آورند و آزادي هاي لازم را به او بدهند. البته اين ازادي بايد محدود باشد.

3ـ پرورش شخصيت كودكان: والدين با روش هاي مختلف مي توانند شخصيت كودكان خود را پرورش دهند كه مهم ترين آن، سلام كردن و هم بازي شدن با آن ها است. رسول اكرم(ص) مي فرمايد: من كان له ولدٌ صبا؛ هر كه كودكي دارد، بايد خود را تا سر حدّ كودكي تنزل دهد.

خوانندگان را به مطالعه كتاب هاي كودك نوشتة مرحوم فلسفي، راهنماي پدران و مادران نوشتة محمد علي سادت و آيين تربيت نوشتة آيت الله اميني توصيه مي كنيم.[12]

دو عامل ديگر تربيت فرزند (دوران مدرسه و اجتماع) چون عامل اوّل قرار دارند، هر چند از اهميت لازم برخوردارند اما مواظبت اوّليه، در هوشياري فرزند تأثير بسزايي دارد. نيز مواظبت در دورة مدرسه و انتخاب دوستان مناسب و افرادي كه صلاحيت اخلاقي بالايي دارند، بر امنيت خاطر مي افزايد تا وقتي وارد اجتماع شود، دغدغة خاطري پيش نيايد.

[10] رضا فرهاديان، والدين و مربيان مسئول، ص 39.

[11] نهج البلاغه، نامة 31.

[12] مجلةمعارف اسلامي، شمارة 52، ص 143.